ختم کلام در معامله نسیه

بسم الله الرحمن الرحیم

پیشگفتار

 ستایش از آنِ معبود بر حق بلند مرتبه است که با فضل و رحمتش حلال را حلال و با عدل و حکمتش حرام را تحریم کرد. و درود و سلام بر فرستاده منتخب و بنده برگزیده اش محمد بن عبدالله و بر آل و پیروانش و بر هر کس که در مسیر آنان گام بر می دارد و به روش ایشان پایبند است.

اما بعد:

  علما از دیر باز در مورد معامله نسیه که بر قیمت جنس نسبت به نقد افزوده می شود اختلاف نظر داشته اند، و تا امروز شاهد این اختلاف نظر هستیم. و از زمانی که دین را فهمیدم به دلیل حدیث وارده دلم  از این معامله ناخرسند بود. اما از آنجا که بعضی از اساتیدم که در نزد ایشان شاگردی کرده بودم و به حلال بودن این معامله فتوا می دادند، مخالفت با آنان بر من سنگین می آمد. و می ترسیدم که شاید این حدیث تفسیری غیر از فهم بنده دارد. لذا عقل و قیاس خود را در مقابل خرد و قیاس آنان متهم نمودم و تقریباً بیست سال در این حال ماندم و هر بار که در این مورد از من سوال می شد یا این مسئله به ذهنم می آمد سر در گم بودم. و از خدا می خواستم که راه درست و صواب را نشانم دهد و دلم را آماده پذیرش آن کند. و هر زمان که در این باره سوال می شدم آن را به شخصی دیگر حواله می دادم تا از مسئولیت فتوا در چیزی که نظر قطعی برایش ندارم خارج شوم. و با تأسی به قول رسول الله  صلی الله علیه و سلم، در داد و ستد، خویش را ملزم نمودم که وارد این معامله نشوم. زیرا فرموده اند: « دع ما یریبک إلی ما لا یریبک » از آنچه شبهه ناک است در گذر و آنچه را شبهه ناک نیست بر گیر.

اکنون احساس می کنم بحمد الله به یقینی رسیدم که مخافت با آن ناشایست است. و جهت ادای مسئولیتم نزد الله و خیرخواهی و هشدار برادان مسلمانم که مبادا به اسم معامله مرتکب ربا شوند، بر آن شدم آنچه را که بدان دست یافتم با ادله و براهینش منتشر نمایم .

در این کتابچه میمون با خود عهد کردم _ ان شاء الله- نه تنها آراء علمای قایل به این مسأله را با ذکر ادله ایشان، بلکه هر دلیلی که ممکن است به ذهن خطور کند را عرضه دارم؛ سپس تک تک ادله و شبهات را بررسی نموده و از هر منظر به کنکاش بکشم تا راهی بر اعتراض درستِ معترض باقی نماند.

اولا از معبود پاک می خواهم این عمل را خالص برای خود قرار داده و راه درست و صحیح را به مسلمانان نشان دهد. و نیز جان و مالشان را پاک گرداند. و حق را به ما نشان دهد و توفیق عمل نصیب گرداند و باطل را باطل بنمایاند و توفیق پرهیز عطا فرماید که او شنوا و عالم است.      

عبدالرحمن عبدالخالق/ کویت- چهارشنبه/5 ذی الحجة/ 1405 قجری قمری